Historia cmentarza w Bolonii

Polski Cmentarz Wojenny w Bolonii (San Lazzaro di Savena) jest największą spośród czterech polskich nekropolii znajdujących się na terenie Włoch. Spoczywa tu 1432 żołnierzy 2 Korpusu Polskiego, walczących w ramach 8 Armii Brytyjskiej w rejonie Linii Gotów, Apeninu Emiliańskiego, rzeki Senio i Bolonii. Większości pochówków dokonano w 1946 r., gdy postanowiono przenieść na wspólną nekropolię groby ponad 1 400 żołnierzy poległych podczas walk w Emilii Romanii. Wcześniej były one rozsiane wzdłuż bojowego szlaku.
Cmentarz powstał z inicjatywy dowódcy 2 Korpusu Polskiego, gen. dyw. Władysława Andersa. Został wybudowany w okresie od 1 lipca do 15 grudnia 1946 r. wg projektu ppor. inż. arch. Zygmunta Majerskiego, siłami żołnierzy 10 Batalionu Saperów wspieranych przez włoskich specjalistów. Prace nadzorował inż. Roman Wajda, a elementy dekoracyjne zaprojektował i wykonał architekt i rzeźbiarz Michał Paszyna.
Nekropolię poświęcono 12 października 1946 roku, podczas mszy ekumenicznej, której przewodniczył biskup polowy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie ks. Józef Gawlina. Gościem honorowym uroczystości był gen. dyw. Władysław Anders.
 
Od 1946 r. opiekę nad cmentarzem sprawowali kolejno: miejscowe, włoskie duchowieństwo wraz z pozostałymi we Włoszech żołnierzami gen. Władysława Andersa, Stowarzyszenie Polskich Kombatantów oddział w Turynie, Komisariat Generalny Pamięci Poległych na Wojnie (Commissariato Generale per le Onoranze ai Caduti in Guerra). O dobry stan cmentarza dba również Stowarzyszenie Rodzin Kombatantów Polskich we Włoszech (Associazione delle Famiglie dei Combattenti Polacchi in Italia).
 
W latach 60. XX wieku zostały przeprowadzone pierwsze prace remontowe. Od lat nekropolią opiekuje się również Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, która w 2014 r. przeprowadziła gruntowny remont cmentarza. Co roku odbywają się tu uroczystości z okazji wyzwolenia Bolonii (21 kwietnia) oraz w Zaduszki.

To wyjątkowe dla polskiej pamięci historycznej miejsce wielokrotnie odwiedzały ważne osobistości polskiego życia. Ks. Karol Wojtyła, był tu jeszcze jako kardynał w 1969 r. i 1971 r. oraz jako papież Jan Paweł II w 1982 r. Cmentarz w Bolonii odwiedził też Prymas Polski ks. kard. Stefan Wyszyński.
 
Adres cmentarza: Via Giuseppe Dozza, Bologna - San Lazzaro di Savena, 40139 Bologna (BO)